PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA W WARCE

Jak co roku Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna przyłączyła się do obchodów Światowego Dnia Autyzmu. Tym razem pracownicy poradni zaprosili na spotkanie nauczycieli, rodziców oraz wszystkich zainteresowanych tematyką autyzmu. Przybyłych gości powitała dyrektor Elżbieta Paczka, nawiązując do pozytywnej współpracy z nauczycielami i rodzicami, która przynosi korzyści obu stronom. Pani dyrektor podkreśliła, że każde działania planowane i realizowane przez naszą placówkę mają za zadanie rozwijać wiedzę i wskazywać na mechanizmy leżące u podłoża problemu. Autyzm, a dokładniej dzieci i młodzież z autyzmem, ich rodzice i wychowawcy należą do szczególnej grupy, która otrzymuje pomoc ze strony poradni, zaś coroczne uroczystości mają na celu przybliżanie problemów osób z autyzmem.

W tym roku pod hasłem „Autyzm oczami dziecka” specjaliści pracujący z dziećmi z autyzmem i ich rodzinami: psycholog Dominika Zembrzuska, logopedzi – Monika Anyszkiewicz i Anna Świetlik oraz pedagog specjalny Ewa Aleksandrowicz, wystąpili z ciekawymi tematami. Wprowadzeniem była historia powstania Światowego Dnia Wiedzy na Temat Autyzmu oraz najnowsze doniesienia naukowe związane z pracami nad wyjaśnieniem przyczyn autyzmu. Prelegentka – pedagog wielokrotnie podkreślała, że mimo zaawansowania badań, nadal nie jest wiadomo, co powoduje autyzm. Zebrani rodzice w bardzo osobistych wypowiedziach, odnosili się do tego, co według nich wywołuje autyzm, indywidualnych przyczyn w przypadku ich dziecka.

Goście byli wzruszeni filmem „Mój autyzm i Ja” wyemitowanym podczas spotkania. Bohaterami były dzieci z autyzmem i Zespołem Aspergera. Opowiadały o swoich odczuciach wynikających z bycia innymi niż pozostali ludzie. Przyznawali się do tego, że prosili aby być innimi, że czują słowa, że czasem mieszają im się zmysły. Jednocześnie pokazywali, że mogą odnosić sukcesy, chodzić do szkół ogólnodostępnych, a nawet mieć przyjaciół.

 

Kolejnym elementem spotkania było omówienie podstawowych aspektów funkcjonowania dziecka z autyzmem. Zachowanie, zarówno pożądane, jak i niepożądane omówiła psycholog Dominika Zembrzuska. Odniosła się do aspektów związanych z sytuacją, które powodują u dziecka konkretną reakcję. Wskazała na leżące u podłoża jakościowych cech autyzmu stereotypie i rytuały, które dodatkowo utrudniają funkcjonowania dziecka w środowisku. Dotknęła również tematu zachowań agresywnych i autoagresywnych, mogących aktywizować odczuwanie lęku lub bezradność, zarówno u obserwatorów, jak i osób pracujących z dziećmi z autyzmem. Na przykładach podała, jak omawiane zachowania osób ze spektrum autyzmu utrudniają lub wręcz uniemożliwiają nabywanie przez nich nowych umiejętności.

Aspektem komunikowania i mowy u dzieci z autyzmem zajęły się logopedki A. Świetlik i M. Anyszkiewicz. Opowiedziały, jakie są cechy charakterystyczne w rozwoju mowy, na które zwraca się uwagę przy diagnozowaniu autyzmu, od zupełnego braku mowy czynnej, znacznego opóźnienia aż do zaburzeń językowych. Akcentowały szeroką gamę umiejętności dzieci z autyzmem, jeśli chodzi o komunikowanie się, a przy tym ciągłe niedoskonałości, trudności, jeśli chodzi o nawiązanie i utrzymanie konwersacji. Z praktyki terapeutycznej podały przykłady echolalii, charakterystycznych wypowiedzi, jak również wiele miejsca poświęciły umiejętności porozumiewania się, od rozumienia mowy, zasobu słownictwa, struktur gramatycznych, aż do rytmu i melodyki mowy.

O relacjach społecznych mówiła psycholog D. Zembrzuska. Podstawowym deficytem osób z autyzmem są właśnie trudności w relacjach społecznych. Pomimo, ze nie ma dwóch takich samych osób z autyzmem, każda z nich ma kłopot w naprzemiennych kontaktach społecznych. Uczestniczenie, a właściwie brak uczestnictwa w interakcjach społecznych skutkuje wycofywaniem, izolacją.

Podstawową aktywnością w rozwoju dziecka, jaką jest zabawa, zajęła się pedagog E. Aleksandrowicz. Zgromadzeni dowiedzieli się, dlaczego zabawa jest taka ważna i dlaczego dzieci z autyzmem nie posiadają tej umiejętności na takim poziomie jak ich typowo rozwijający się rówieśnicy. Jednocześnie pokazała, że uczenie się zabawy przez dziecko z autyzmem jest jednym z założeń terapii. Mowa była o treningu zabawy, ze szczególnym naciskiem na interakcje z drugą osobą. Terapeutka opowiedziała o pracy z dziećmi z autyzmem i wspieraniu u nich umiejętności zabawy, na początek z wykorzystaniem ruchu i dotyku, a potem stopniowo wzbogacając ją o ulubioną zabawkę dziecka. Pomysły i wskazówki zostały docenione przez gości, zwłaszcza że pani Ewa mocno akcentowała takie aspekty jak zainteresowanie dziecka, ostrożność w pobudzaniu sensoryzmów oraz indywidualizację.

Spotkanie, które odbyło się 7 kwietnia dało uczestnikom okazję do tego, żeby zobaczyć, że to autyzm sprawia iż dziecko „ jest kim jest” i że jego problemy wynikają z tego, że nie otrzymuje odpowiedniego wsparcia.

Szacuje się, że 1 na 100 osób ma autyzm. Światowy Dzień Wiedzy na Temat Autyzmu obchodzimy raz w roku. Pomyślmy w tym czasem, że istnieją takie osoby, które czują i widzą świat inaczej niż my, że autyzm, to całe ich życie.

Monika Krawczyk – psycholog